Acute Mountain Sickness – zdarzyło się i co teraz?

Najlepszym sposobem leczenia każdej choroby jest nie dopuszczenie do jej rozwinięcia. Tak też w przypadku AMS (Acute Mountain Sickness), najlepszym sposobem radzenia sobie z nią jest profilaktyka pierwotna, czyli prawidłowa AKLIMATYZACJA (www.alpinmed.blogspot.com/2012/03/aklimatyzacja-no-dobra-wiec-jak.html). Ale zdarzają się sytuacje, że z różnych przyczyn (czasowych, terenowych, pogodowych np. utknięcie na dużej wysokości, osobniczych takich jak np. wiek, płeć, stopnień wytrenowania organizmu) aklimatyzacja zawodzi. Pojawiają się pierwsze symptomy choroby. Co wtedy?

Po pierwsze osoby, które nie zajmują się zawodowo medycyną w poszkodowanego w terenie wysokogórskim powinny zawsze podejrzewać choroby specyficzne dla wysokości: AMS, HAPE (High Altitude Pulmonary Odema)*, HACE (High Altitude Cerebral Odema)*. W poniższej tabeli przedstawiam leczenie AMS w zależności od stopnia nasilenia objawów:

Objawy niewielkie	Objawy umiarkowane	Objawy ciężkie
POSTĘPOWANIE NIEFARMAKOLOGICZNE:
24 godziny odpoczynku na danej wysokości.		Odpoczynek, bezwzględny zakaz dalszej wspinaczki!
Odpoczynek najlepiej w pozycji półsiedzącej (z uniesioną górną połową ciała)
Konieczność uzupełniania płynów mimo utrzymujących się nudności
		Wykluczyć HACE - przypadki wątpliwe – leczyć jak HACE!
Gdy objawy po jednej dobie odpoczynku utrzymują się nadal lub ich nasilenie rośnie – należy rozważyć zejście do niższego obozu		Jak najszybsze zejście na wysokość, gdzie poszkodowany czuł się dobrze.
LECZENIE FARMAKOLOGICZNE**:
Nudności - leki przeciwwymiotne (np. dimenhydrinat, metoclopramid)
Ból głowy – leki przeciwbólowe (np. paracetamol lub ibuprofen, raczej nie stosować kwasu acetylosalicylowego- aspiryny***)
Brak poprawy przy powyższym postępowaniu po 6-12 godzinach, należy rozważyć podanie acetazolamidu w dawce 125 mg dwa razy dziennie (można 250 mg, ale zwiększa się ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych)		Acetazolamid w dawce 125 mg dwa razy dziennie (można 250 mg, ale zwiększa się ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych)
		Deksametazon w dawce 8 mg (dawkę można powtórzyć po 6 godzinach)

*)  Informację o tym co to takiego znajdziecie w kolejnych postach

**) Więcej informacji  w zakładce Apteczka 

***) Aspiryna zwiększa potencjalne ryzyko krwawień poprzez niekorzystny profil działania na błonę śluzową żołądka oraz liczne interakcje z innymi lekami np. przeciwbólowymi takimi jak Ibuprofen 

Podczas schodzenia, osoba z objawami choroby nie powinna nieść ciężkiego plecaka. Droga do niższego obozu nie może prowadzić przez przełęcze, na który poszkodowany po pierwsze nie będzie w stanie wejść, po drugie może to spowodować nagłe nasilenie objawów. Zejście powinno zakończyć się na wysokości ostatniego obozu, w którym pacjent czuł się dobrze. Schodzenie znacznie niżej może spowodować zaniknięcie bodźca do aklimatyzacji. Najczęściej schodzi 500-1000 m niżej od wysokości, na której wystąpiły objawy. Poszkodowany musi wykazać się cierpliwością i dać swojemu organizmowi czas na pokonanie symptomów choroby. W części przypadków kontynuacja wspinaczki może stać się niemożliwa.