Hipotermia, czyli gdy temperatura naszego ciała spada – cz. 1.

Znany jest nam fakt, że człowiek to stworzenie stałocieplne. Natura wyposażyła nas w mechanizmy pomagające utrzymać temperaturę ciała w granicach 36-37^oC. W górach wystawiamy nasz termostat na poważne wyzwanie. W naszym organizmie ciepło jest wytwarzane głównie w mięśniach i wątrobie, a jest tracone przez powierzchnię ciała i oddychanie. Gdy przebywamy w niskiej temperaturze nasz organizm broni się poprzez wytwarzanie ciepła w sposób świadomy: poruszamy się, tupiemy, skaczemy, by się rozgrzać - poprzez wzmożoną pracę mięśni, wytwarzane jest ciepło. Jednocześnie świadomie dążymy do ograniczenia strat ciepła: szukamy schronienia, zakładamy ciepłe ubrania, ale działają też mechanizmy nieświadome:  wzrasta przemiana materii , zmniejsza się przepływy krwi przez skórę. Nieświadoma termogeneza przejawia się drżeniem włókien mięśniowych, czyli dreszczami.

Jeżeli powyższe mechanizmy zawiodą w utrzymaniu balansu ciepła rozwija się stan hipotermii. Środowisko górskie jest szczególnym obszarem i przebywanie w niesprzyjających warunkach pogodowych na dużej wysokości może mieć fatalne skutki.  Na zwiększone ryzyko hipotermii  wpływa:

–      Niska temperatura - temperatura otoczenia obniża się około 6.5 °C co 1000m.

–      Duża wilgotność powietrza – opady deszczu, mgła

–      Silny wiatru – przebywanie na grani

–      Środowisko hipoksemiczne – przy zmniejszonym ciśnieniu parcjalnym tlenu na dużych wysokościach

–      Słabe wytrenowanie i wyczerpanie organizmu, po intensywnym wysiłku fizycznym w trakcie podchodzenia do góry i dodatkowo podczas aklimatyzacji

–      Bezruch – w czasie tzw. kiblowanie w oczekiwaniu na lepsze warunki pogodowe

–      Spożycie alkoholu – fałszywa interpretacja spożycia „na rozgrzanie”

Hipotermię dzieli się na lekką, umiarkowaną i głęboką. Na podstawie objawów można domniemywać jak ciężkie jest wychłodzenie organizmy ciała poszkodowanego (Tabela 1).

HIPOTERMIA	TEMPERATURA CIAŁA	OBJAWY	Skala szwajcarska hipotermii
Lekka	32-35oC	Przytomny Dreszcze Przyspieszone tętno	Stopień I
Umiarkowana	28 -32oC	Dreszcze zanikają Zaburzenia świadomości- apatia, splątanie, podsypianie Tętno niemiarowe, zwalnia < 60/min	Stopień II
Głęboka	<28oC	Utrata przytomności Tętno< 40/min Możliwe zatrzymanie krążenia i oddechu	Stopień III-V

Tabela 1.